* دینتان را کامل کردم یعنى چه؟ مگر پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم قبل از این، دین و کتاب خدا را بر مردم عرضه نکرده بود؟ ولایت حضرت على علیهالسلام چه ارتباطى با تکمیل دین دارد؟
جواب این سؤال را با ذکر فرازهاى دیگرى از خطابه غدیر آغاز مىکنیم. رسول خدا صلى الله علیه و آله در فرازهایى از خطبه فرمودند:
ـ اى مردم! هیچ عملى نیست مگر آنکه خداوند آن را در من جمع کرده و هر علمى را که آموختهام در امام المتقین جمع نمودهام و هیچ علمى نیست مگر آنکه به على آموختهام.
ـ به خدا قسم باطن قرآن را برایتان بیان و تفسیرش را روشن نمىکند، مگر این شخصى که دست او را مىگیرم و بلند مىکنم.
ـ اى مردم! خدا به من امر و نهى نموده است و من هم به امر الهى على را امر و نهى نمودهام و علم امر و نهى در نزد او است. پس به او گوش فرا دهید تا سلامت بمانید و او را اطاعت کنید تا هدایت شوید و نهى او را قبول کنید تا در راه دوست باشید و به سوى مقصد او بروید و راه‌هاى بیگانه شما را از راه او منحرف نسازد.
با الهام از این فرموده‌هاى خاتم الانبیاء صلى الله علیه و آله باید گفت کمال دین که با اعلام ولایت امیر المؤمنین علیه السلام تحقق یافت به این معنا بود که مرجع علمى و عملى مسلمانان که علم و عمل او منطبق با رسول خدا است مشخص گردید. به این ترتیب مسلمانان مىدانستند که پس از رحلت رسول خدا صلى الله علیه و آله حقایق دین را از کدام سرچشمه زلال باید دریافت کنند که گرفتن دین از آن به منزله دریافت از شخص رسول خدا صلى الله علیه و آله بود. چرا که امیر المؤمنین علیهالسلام خود علم خویش را از پیامبر گرفته است و این همه در سایه ویژگى عصمت و دور از هرگونه خطا بوده است.
به این ترتیب مشرکان و منافقینى که انتظار مىکشیدند تا با مرگ پیامبر صلى الله علیه و آله و از میان رفتن علمى و عملى مسلمانان، سفره اسلام را برچینند، ناامید شدند و راه مسلمانان روشن و هموار گردید.
نکته: در ضمن پاسخ فوق این مسئله روشن مىشود که چگونه با وجود آنکه رسول خدا صلى الله علیه و آله خاتم الانبیاء هستند پس از ایشان امامت ادامه دارد و نیاز به امام چگونه است.
درست است که با رحلت پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله وحى تشریعى پایان یافته و اسلام تماماً نازل شده اما این دین قرار است تا قیامت نیازهاى بشر را برآورد و همه این نیازها بیان نشده و براى بسیارى از آنها موقعیت مناسبى جهت بیان فراهم نیامده است. امام شخصیتى است که علم پیامبر صلى الله علیه و آله را واجد است و با گرفتن حقایق دینى از او و با داشتن خصیصه عصمت نیاز بشر به دین را پس از رسول خدا صلى الله علیه و آله برآورده مىسازد و به سؤالات دینى و مسائلى که تا قبل از آن براى انسان‌ها مطرح نبوده پاسخ مىدهد.